Sharenting-a adin gabeko txikien lehen irribarreak, hitzak, urratsak… eta Facebook, Instagram eta beste sare sozialetan dokumentatzea da. Share (partekatu) eta parenting (aitatasuna) hitzetatik dator. Zelako ilusio egiten digun, guraso gisa, une horiek lagunekin eta familiakoekin partekatzea baina Sharenting-a, badakizu zenbat arrisku dituen?
Kontutan hartu behar dugu argazki bat argitaratzen dugun unetatik haren kontrola galtzen dugula. Sare sozialetan igotzen ditugun irudiak ezabatu egiten dira, eta adibidez publizitate-kanpainetarako erabiltzen dira, gure baimenik gabe. Argazkiak Internetetik deskarga daitezke guk jakin gabe eta, manipulatu (edo ez), ondoren Internetera igo berriz. Gainera, datuak babesteko legea urratzen ari gara, gure seme-alaben bizitzari buruzko xehetasunak emanez, nahiz eta ezin erabaki oraindik Interneten agertzea nahi duten ala ez.
Era berean, haurren argazkiak argitaratzean, beste arrisku batzuen aurrean jartzen ari dizkiegu:
Pribatutasun falta
Gure seme-alaben irudiak edo informazioa partekatzean, aztarna digitala sortzen ari gara, eta, aldi berean, dagokien pribatutasuna kentzen ari gara.
Zyberbullying
Sharenting-arekin ziberbullying-a nahi gabe bultzatu egin dezakegu, gure seme-alabei buruzko informazioa ematen ari baikara. Eduki horrek haurraren izen onari eragin diezaioke,kalte eginez eskolari edo gizarte-inguruneari.
Iruzur
Haurrak iruzur egiteko helburu bihur daitezke, Interneten dituzten datuen ondorioz.
Grooming
Sare sozialen bidez umea jazarpena pairatu dezake heldu baten partetik.
Pedofilia
Edukia sexu-xedeetarako erabil daiteke. Pedofiloek irudi horiek gorde edo parteka ditzakete, ondoren sexu-konnotazioa egiteko. Guraso gisa argitaratzen ditugun datuak gure seme-alabari buruz gehiago jakiteko balio diote, umean gustuak, urtebetetze-eguna eta zein ikastetxetan ikasten duen esate baterako, zaurgarritasun-egoera larria eragiten adingabeari.
Ziber identitatearen ordezkapena
Argazkiarekin batera, xehetasunak argitaratzen ditugu. Xehetasun horietako asko denbora luzez egoten dira erabilgarri sarean, haurrak heldu bihurtzen direnean datu horiei esker hackerrek online erosketa-iruzurretarako, iruzurrezko maileguetarako eta kreditu-txartelen bidezko transakzioetarako erabiltzen dituzte.
Aurreko guztiarekin hala ere zure seme/alabaren argazkiak argitaratu nahi badituzu, gogoratu neurri batzuk hartu behar dituzula, nola berrikusi kontuak sare sozialetan, informazioa esku okerretara ez erortzeko:
- Bai Facebookek bai Instagramek zure kontaktuek ikusten dutena mugatzeko aukerak dituzte.
- Irudiak partekatzean, kokaleku- eta geolokalizazio-funtzioak desaktibatu eta ez eman informazio gehiegi txikiaren bizitza pribatuari buruz, batez ere datu horiek nork ikusi edo erabili ditzakeen ez dakizunean.
- Irudiak edo bideoak berehalako mezularitzaren bidez bidaltzen badituzu (adibidez, WhatsApp),ziurtatu eduki hori bidaltzen diezun pertsonei, konfiantzazkoak direla eta ez dutela berriz partekatuko zure baimenik gabe.
- Azkenik, beti geratzen zaigu haurren aurpegia erakusten ez duten argazkiak aukeratzea, edo argazkiak pixelatzea haien nortasuna babesteko.
Sar ezazu zure iruzkina