Interneten, hezkuntza onak eta portaera onak izen bat dute: Gaur, KZgunetik Netiketak zer diren azalduko dizugu.
Sareko Netiketak, netiketak (net-ekoak eta etiketak) edo etiketak erabiltzaileek sarean izan behar duten portaera erregulatzen duten arauen multzoa dira, nabigazio dibertigarria, atsegina eta arazoetatik urrun dagoena bermatzeko.
Netiketa mundu errealeko etiketa-arauak birtualera egokitzea da. Online ingurunean bizitzeko modu egokiena zein den adierazteko eskuliburua direla esan genezake.
Netiketen oinarrizko arauen dekalogoa
1. Besteei nola gustatuko litzaizukeen zuri tratatzea bezala hitz egin: Tratatu errespetuz komunikatzen zaren pertsonakin. Ez ahaztu pantailaren beste aldean sentimenduak dituen gizakia dagoela. Ez partekatu irudirik haien baimenik gabe.
2. Jarraitu sarean bizitza errealeko portaera estandar berak, esker onekoa eta hezia izan: eman eskerrak eta eskatu gauzak mesedez.
3. Ez erabili letra larriak gehiegi: Interneteko protokoloaren arabera, letra larriz idazteak garrasi egitea esan nahi du eta heziketa txarrekoa da; gainera, irakurketa zailtzen du.
4. Beste pertsonen denbora eta datu tarifa errespetatu: gainerakoen denbora, zurea bezala, oso baliotsua da, eta pantailaren beste aldean dagoenak beste jarduera batzuk egiteari uzten dio, bidali zenuena irakurtzeko. Ez bidali mezu edo eduki gehiegi, batez ere bideoak, fotomuntaketak edo memeak, heziketa txartzat hartuko da eta.
5. On line mantentzen zaren bitartean, zure alde ona erakutsi: zaindu erredakzioa eta gramatika mezuak idaztean, zaindu ortografia. Hizkera erraza erabili, eta ez erabili norbaiti traba egin diezaiokeen hizkera.
6. Partekatu zure ezagutzak komunitatearekin: sarea irakasteko eta ikasteko baliabide bihurtzea oso ohikoa bihurtu da. Izan ziberespazioan ikasitakoa irakasteko eta komunikatzeko bitarteko bat. Autoretza digitala errespetatu, iturria aipatu zurea ez den zerbait argitaratzen baduzu.
7. Eztabaidak giro osasuntsuan mantentzen lagundu: Egon menderatzen ez dituzun eztabaidetatik urrun, eta zuhur jokatu iritziak ematean edo eztabaida talde batean sartzean.
8. Hirugarren pertsonen pribatutasuna errespetatu: ez irakurri kanpoko mezuak, mezu elektronikoak, sare sozialetako txatak eta ez begiratu haien fitxategi edo karpetei gailua partekatzean. Eskatu baimena pertsonei, edozein talderi gehitu aurretik.
9. Ez baliotu zure ahalmenaz edo izan ditzakezun abantailez: Nahiz eta gaia menderatu eta jakintzak izan, ez dago justifikatuta besteez erabiltzea.
10. Besteen akatsekin ulerbera izan: denok huts egiten dugu, eta, beraz, ez egin barre akatsen bat egin duen pertsonaz; nahi izanez gero, idatz iezaiozu hori konpontzen laguntzeko, modu hezian eta atseginean.
Denok arau honei jarraituko bagenie sarean anonimoa izan arren, leku seguruagoa izango litzateke eta komunikazio gizatiarragoa eta enpatikoagoa izango luke. Bistaratu KZgunearen hitzaldia: “NETIKETA, ZAINDU ZURE JOKAMOLDEAK SAREAN”
Sar ezazu zure iruzkina